11 września 1957 roku Kongres wprowadził i zatwierdzil nowy rozdział w przepisach imigracyjnych (Immigration and Naturalization Act) i nazwał go Section 13. Nowe przepisy - niezmienione i stosowane do dziś - pozwalają osobom, które znalazły się w USA ze statusem dyplomatycznym, na staranie się o stały pobyt.
Cylinder ambasadora Zdjęcie: U.S. Department of State
Właściwie trudno zrozumieć po co i dlaczego Sekcja 13 w ogóle istnieje. Przyznane w ramach ustawy "zielone karty" podlegają rocznej kwocie w liczbie... 50 sztuk - razem z rodzinami. Oznacza to, że jeśli w danym roku przyznano już stały pobyt 46 osobom, to składająca w takim momencie podanie rodzina 5-osobowa otrzyma tylko cztery wizy imigracyjne - glówny aplikant, mąż lub żona, oraz dzieci według wieku: od najstarszego. Najmłodsze dziecko musi czekać na nową pulę wizową w następnym roku.
Kto może uzyskać stały pobyt w ramach Sekcji 13
- Osoba, która wjechała do USA na wizach A-1, A-2, G-1 albo G-2;
- Osoba pełniąca funkcje dyplomatyczne lub pół-dyplomatyczne:
- Członkowie najbliższej rodziny dyplomaty;
- Były dyplomata, który przestał utrzymywać dyplomatyczny status pobytowy (A-1, A-2, G-1 albo G-2);
Wymagania
- Aplikant musi przedstawić przekonywujące powody (compelling reasons) dlaczego nie może lub nie chce wrócić do kraju, który akredytował go w USA w charakterze swojego dyplomaty (najbliższa rodzina bylego dyplomaty starająca się o stały pobyt w ramach Sekcji 13 bez głównego aplikanta, musi również przedstawić przekonywujące powody, dla których nie może wrócić do kraju pochodzenia);
- Aplikant musi być osobą dobrego charakteru (good moral character);
- Nie mogą istnieć formalne przeszkody w imigracji do USA (inadmissibility);
- Aplikant musi przekonać urząd, że przyznanie mu prawa stałago pobytu jest w narodowym interesie Stanów Zjednoczonych i nie stanowi zagrożenia dla dobrobytu i bezpieczeństwa państwa.
Proces
Podanie o zmianę statusu na podstawie Sekcji 13, formularz I-485, Application to Register Permanent Residence or Adjust Status, składa sama osoba zainteresowana. Razem z aplikacją o zmianę statusu trzeba wysłać prośbę o unieważnienie statusu A, G lub NATO (formularz I-566), zrzeczenie się immunitetu dyplomatycznego (formularz I-508), wyniki badań lekarskich (formularz I-693), zdjęcia i dokumentację dodatkową. Okres oczekiwania na zmianę statusu jest w całości uzależniony od ilości podań jakie wpłynęły do Urzędu Imigracyjnego wcześniej niż twoje. Wraz z aplikacją o zmianę statusu warto również wysłać prosbę o zezwolenie na pracę (formularz I-765, Aplication for Employment Authorization), ponieważ przywilej ten nie jest automatyczny i nie wynika tylko z faktu złożenia podania o zmianę statusu. Osoba w trakcie oczekiwania nie może opuszczać USA, ale może się ubiegać o zezwolenie na wyjazd i powrót do USA w sytuacjach uzasadnionych (formularz I-131, Advance Parole).
Zmiana statusu
Podanie o zmianę statusu to formularz I-485, Application to Register Permanent Residence or Adjust Status. Przed wydaniem decyzji Urząd Imigracyjny zażąda oddania odcisków palców, a FBI sprawdzi informacje kryminalne aplikanta. Razem z aplikacją o zmianę statusu musisz wysłać dokumentację dodatkową, można też wysłać podanie o zezwolenie na pracę (formularz I-756, Application for Employment Authorization), ponieważ osoba oczekująca na decyzję Urzędu Imigracyjmego ma prawo do pracy do momentu wydania tej decyzji, nawet jeśli w międzyczasie oryginalna wiza wjazdowa lub status już wygasł. Osoba w trakcie oczekiwania nie może opuszczać USA, ale może się ubiegać o zezwolenie na wyjazd w sytuacjach uzasadnionych i o pozwolenie na powrót (formularz I-131, Advance Parole). W niektórych przypadkach Urząd Imigracyjny może odstąpić od osobistego spotkania z aplikantem, ale „interview” jest przeważnie wymagane. Interview to ostatni etap zmiany statusu na stały i po zatwierdzeniu aplikanta zielona karta jest wysyłana pocztą.
Dokumentacja
- Formularz I-485, Application to Register Permanent Residence or Adjust Status;
- Formularz I-566, Interagency Record of Request (prośba o zmianę statusu nieimigracyjnego A, G i NATO);
- Formularz I-508, ( I-508F dla osób narodowości/obywatelstwie francuskim) Waiver of Rights, Privileges, Exemptions, and Immunities (zrzeczenie sie immunitetu dyplomatycznego);
- Formularz G-325A, Biographic Information (dotyczy osób w wieku pomiędzy 14 a 79 lat);
- Formularz I-693, Report of Medical Examination and Vaccination Record (badania lekarskie);
- Paszport dyplomatyczny ważny co najmniej 6 miesięcy poza planowaną datę powrotu z USA;
- Dwa nieretuszowane zdjęcia bez nakrycia głowy na jasnym tle, z przodu;
- Dodatkowa dokumentacja opcjonalna;
- Podzczas interview były dyplomata musi zlożyć oświadczenie pod przysięgą;
- Opłaty.
Podsumowanie
Jak już wiemy, w ramach Sekcji 13 Kongres przyznaje rocznie 50 wiz. W razie poważnych zaburzeń gdzieś na świecie, wiz dla byłych dyplomatów może zabraknąć w 10 minut. Istnienie tej puli wizowej i całej kategorii wydaje się więc raczej symboliczne. Dyplomaci z krajów, do których nie warto wracać, bo albo szaleje tam już jakiś brodacz, albo alianci nie zostawili tam już kamienia na kamieniu, mogą jednak zawsze poprosić o azyl, stać się uchodźcami, albo zaklasyfikować do kilku innych kategorii, zwłaszcza jeśli sporo wiedzą, i prawdopodobnie wlaśnie dlatego w Sekcji 13 jest tylko 50 wiz - czyli mniej więcej tyle, ilu ewentualnych pracowników ambasad i konsulatów (razem z rodzinami) może się zwrócić o stały pobyt w tym samym czasie. Ze swoim krajem dyplomaci nie zrywają codziennie i masowo. Zdarza się to bardzo rzadko, w wyjątkowych sytuacjach i nie dotyczy większości krajów świata.
Od aplikantów wymaga się, żeby nie utrzymywali statusu dyplomatycznego - czyli byli już nielegalnie kiedy starają się o stały pobyt (jako "byli" dyplomaci), ale wtedy dyplomata staje się automatycznie "inadmissible", czyli tworzy sobie zaporę normalnie nie do przebycia (osoby przekraczające pobyt nawet o jeden dzień - jak stwierdza ambasada w Warszawie - mogą zostać ukarane zakazem wjazdu). Rozumiemy, że taki jest wymóg i łatwo go spełnić poprzez powiadomienie Departamnetu Stanu o rezygnacji z funkcji dyplomatycznej, ale jest to wymóg niespójny i niezgodny z zasadami pilnie przestrzeganymi wszędzie gdzie indziej.
Aplikant musi też przedstawić przekonywujące powody, dla których nie chce wracać do kraju i udokumentować, że jego pozostanie w USA jest w interesie tego kraju. Wymóg praktycznie taki sam jak w National Interest Waiver, który nie jest wcale łatwo uzyskać. Na dodatek, do Sekcji 13 kwalifikują się nie tylko dyplomaci, ale równiez osoby na wizach G - pracownicy organizacji międzynarodowych - którzy na ogół bez znajmniejszego trudu znajdują zatrudnienie i mogą uzyskać stały pobyt w EB1 albo EB2, i którzy kwalifikują się do stałego pobytu prawie automatycznie po 15 latach pobytu w USA (jako Special Immigrants w ramach EB4).
Uzyskanie stałego pobytu w ramach Sekcji 13 jest bardzo trudne, zresztą urzędnicy rządowi rozpatrujący takie podania, są instruowani żeby - o ile to tylko możliwe - klasyfikować aplikantów w innych kategoriach imigracyjnych, głównie dlatego, żeby "zaoszczędzić" jak najwięcej wiz z tej miniaturowej puli.
Sekcja 13 jest kategorią dziwną, dublującą częściowo kryteria innych kategorii wizowych i może nawet niepotrzebną. Mimo to, wizy w tej kategorii są wykorzystywane w pełni.
Uwaga: stały rezydent to osoba, która na stałe mieszka w USA. Częste wyjazdy, dlugie pobyty poza USA (zwłaszcza w kraju pochodzenia) mogą sugerować, że utrzymujesz stałe miejsce zamieszkania zagranicą, czyli że nie potrzebujesz stałego pobytu. Jeśli przyjeżdżasz tylko czasem (żeby utrzymać zieloną kartę), przebywasz w Ameryce tylko kilka miesięcy w roku i regularnie wyjeżdżasz na dłuższe okresy, możesz stracić status stałego rezydenta. Osobom, które przyjeżdżają do USA tylko okazjonalnie, w interesach lub w odwiedziny do krewnych (w tym np. do męża lub żony) nie przysługuje stały pobyt. Takie osoby powinny się starać o wizy nieimigracujne (tymczasowe).
