Pierwszą odpowiedzią Stanów Zjednoczonych na problem dzieci amerykańskich żołnierzy urodzonych podczas wojen w Indochinach, była uchwalona w 1982 roku ustawa “Amerasian Immigration Act”. Ustawa obejmowała dzieci urodzone w Wietnamie, Korei, Laosie, Kambodży i Tajlandii, ale nie upoważniała do imigracji ich rodzeństwa ani matek.
Hanoi, Wietnam Zdjęcie: Shinsuke Ikegame
Ustawa - ważna do dziś - wymaga ponadto od matek nieodwołalnego zrzeczenia się prawa do dziecka oraz posiadania sponsora w USA. Na podstawie “Amerasian Immigration Act” do USA wyjeżdżały dzieci głównie z Korei Południowej i z Tajlandii, między innymi z powodu wygórowanych wymagań finansowych od sponsorów. Ponadto, z powodu braku formalnych stosunków dyplomatycznych między USA a Wietnamem, ustawa nie ma zastosowania w tym kraju.
Mimo to, wietnamskie dzieci amerykańskich żołnierzy wyjeżdżały do USA od września 1982 roku w ramach porozumienia pomiędzy rządem Wietnamu, a urzędem Wysokiego Komisarza do Spraw Uchodźców przy ONZ ("Orderly Departure Program"), ustanowionego w odpowiedzi na kryzys uciekających z kraju rzesz tzw. "boat people". Dzieci amerykańskich żołnierzy wjażdżające do USA w ramach tego programu były uznawane za uchodźców, a nie za osoby pochodzenia (lub narodowości) amerykańskiej.
Początkowo, w ramach “Amerasian Immigration Act”, USA przyjmowały tylko te dzieci, których ojcowie-weterani wojen w Indochinach złożyli dla nich wcześniej petycje imigracyjne. Bardzo szybko okazało się jednak, że większość dzieci amerykańskich żołnierzy nie zna swoich ojców, którzy również nie wiedzą o ich istnieniu. Na dodatek, specjalna ustawa okazała się całkiem niepotrzebna jeżeli dziecko imigrowało do USA w wyniku petycji rodzinnej. Ponieważ większość dzieci amerykańskich żółnierzy nie mogło udokumentować narodowości (obywatelstwa) swojego ojca, jeszcze w 1982 roku USA rozszerzyło kategorię osób kwalifikujących się do emigracji w ramach ONZ-towskiego "Orderly Departure Program" również o osoby, które mogą mięc ojca Amerykanina, oraz o innych członków rodzin tych dzieci. W wyniku rozszerzonej ustawy, od września 1982 do sierpnia 1988, do USA wjechało ponad 4,500 dzieci i około 7,000 rodziców i rodzeństwa.
We wrześniu 1987 roku USA i Wietnam podpisały dwustronne porozumienie w sprawie emigracji do USA dzieci amerykańskich żółnierzy walczących w wojnie wietnamskiej. Dzieci nadal wjeżdżają do USA w ramach "Orderly Departure Program", ale nie jako uchodźcy, lecz w ramach specjalnie utworzonej grupy imigracyjnej "Amerasians", której przysługują przywileje uchodźców.
Kto może uzyskać stały pobyt jako Amerasian
Stały pobyt w USA w kategorii Amerasian może uzyskać osoba:
- Urodzona w Korei, Wietnamie, Laosie, Kambodźy lub Tajlandii pomiędzy 1 stycznia 1951 a 21 października 1982;
- Której ojcem był żołnierz amerykański;
- Która posiada w USA sponsora (osoba w wieku minimum 21 lat), i dla której nie istnieją formalne przeszkody w imigracji do USA (admissible);
Klasyfikacja imigrantów w ramach kategorii Amerasian
Zatwierdzona petycja I-360 klasyfikuje dzieci amerykańskich żołnierzy walczących w wojnach w Indochinach (Amerasians) w trzech podkategoriach:
- Niezamężne i nieżonate dzieci w wieku poniżej 21 lat (tak samo jak kategoria IR2);
- Niezamężne i nieżonate dzieci w wieku powyżej 21 lat (tak samo jak kategoria F1);
- Żonaci synowie i zamężne w każdym wieku (tak samo jak kategoria F3);
Wymagania
- Aplikant musi udokumentować że jest dzieckiem amerykańskiego żołnierza, walczącego w Indochinach (Korea, Laos, Wietnam), albo muszą istnieć poważne przesłanki do uznania go/jej za dziecko amerykańskiego żołnierza jeżeli takie dowody nie mogą być przedstawione (nie istnieją);
- Dokumentacja dotycząca ojca nie musi być pełna (ojciec może być nieznany), podanie nazwiska domniemanego ojca nie jest wymagane;
- Ustawa wymaga przedstawienia dowodu, że ojciec jest lub był obywatelem USA, lub dokumentacji wskazującej na obywatelstwo ojca;
- Aplikant musi być osobą dobrego charakteru (good moral character);
- Nie mogą istnieć formalne przeszkody w imigracji do USA (inadmissibility);
- Aplikant musi mieć pełnoletniego sponsora (21 lat), który jest obywatelem lub stałym rezydentem USA;
Proces
- Petycja imigracyjna: podanie o przyznanie prawa stałego pobytu w USA (formularz I-360,Petition for Amerasian, Widow(er), or Special Immigrant) składa sam zainteresowany. Jeżeli przebywa poza USA, podanie sklada przez ambasadę albo przedstawicielstwo dyplomatyczne, które powiadomi go później o decyzji podjętej przez Urząd Imigracyjny i o dalszych krokach.
- Stały pobyt: jeżeli przebywa w USA na ważnym statusie pobytowym, to po zatwierdzeniu aplikacji powinien złożyć prośbę o zmianę statusu ( formularz I-485, Application to Register Permanent Residence or Adjust Status). Obydwie aplikacje mogą być składane razem. Razem z aplikacją o zmianę statusu trzeba wysłać wyniki badań lekarskich (formularz I-693), zdjęcia i dokumentację dodatkową. Okres oczekiwania na zmianę statusu jest w całości uzależniony od ilości podań jakie wpłynęły do Urzędu Imigracyjnego wcześniej niż twoje. Wraz z aplikacją o zmianę statusu warto również wysłać prośbę o zezwolenie na pracę (formularz I-765, Aplication for Employment Authorization), ponieważ przywilej ten nie jest automatyczny i nie wynika tylko z faktu złożenia podania o zmianę statusu. Osoba w trakcie oczekiwania na zatwierdzdenie petycji o zmianę statusu może się ubiegać o zezwolenie na powrót do USA (formularz I-131, Advance Parole).
Dokumentacja
- Petycja, formularz I-360,Petition for Amerasian, Widow(er), or Special Immigrant
- Informacje biograficzne, formularz G-325A, Biographic Information;
- Affidavit of Support, formularz I-864
- Kopia aktu urodzenia;
- Kopia dokumentu tożsamości wydanego przez władze państwowe;
- Kopia paszportu - strony z informacjami personalnymi i strona z wizą oraz strony ze stemplami przekraczania granicy;
- Dwa nieretuszowane zdjęcia bez nakrycia głowy na jasnym tle, z przodu;
- Dokumentacja potwierdzająca lub wskazująca na amerykańskie obywatelstwo ojca:
- akt urodzenia, świadectwo chrztu wydane przez kongregację, kościół, denominację;
- wszelkie dokumenty wskazujące na narodowość ojca;
- oświadczenia osób: krewnych, znajomych, świadków, sąsiadów (ustawa nie podaje minimalnej liczby takich oświadczeń);
- wszelka dokumentacja dotycząca ojca jeżeli utrzymuje kontakt z dzieckiem (listy, zdjęcia, pomoc finansowa w formie przekazów pieniężnych, itp.);
- Opłaty (aplikant może poprosić o uchylenie opłat).
Jeżeli w USA - dodatkowo:
- Kopia formularza I-94, Arrival/Departure Recvord (ostatni wjazd do USA na wizie nieimigracyjnej);
- Aplikacja o zmianę statusu, formularz I-485,Application to Register Permanent Residence or Adjust Status
- Wynik badań lekarskich i zaświadczenie o szczepieniach, formularz I-693, Report of Medical Examination and Vaccination Record.
Podsumowanie
Żadna z wojen prowadzonych przez USA nie była tak powszechnie potępiana, jak wojna w Wietnamie. Przed ponownym angażowaniem się w Indochinach po niedawnych doświadczeniach w Korei i Laosie, przestrzegali politycy, dziennikarze i profesorowie uniwersytetów. Przez cały kraj przetaczały się setki protestów i manifestacji domagających się wycofania się USA z Wietnamu.
Mimo to, kilka tysięcy doradców przekształciło się w ciągu paru lat w otwartą wojnę, która kosztowała życie ponad 58 tysięcy amerykańskich żołnierzy. W wojnie zginęło - według różnych źródeł - od 800,000 do 3,1 miliona Wietnamczyków, od 200,000 do 300,000 obywateli Kambodży, i od 20,000 do 200,000 Laotańczyków. Wśród ofiar (a taże wśród sprawców) znaleźli się obywatele i żołnierze Korei Południowej i Tajlandii.
W miarę jak Ameryka próbowała dojść do siebie po tragedii Wojny Wietnamskiej, lecząc kalekich weteranów, ofiary Orange Agent i haszyszu, chorych umysłowo bezrobotnych i byłych oficerów przesiadujących w klinikach i gabinetach psychiatrycznych, rósł sentyment do pozostawionych w Wietnamie, "zapomnianych synów i córek".
Kilkadziesiąt tysięcy niechcianych i najczęściej znienawidzonych "dzieci wroga" - Children od the Dust, jak nazywano je w Wietnamie - traktowano źle, odmawiając im często najbardziej podstawowych praw. Były dyskryminowane i przeważnie prześladowane w szkołach, w urzędach, na uczelniach. Nie było dla nich pracy ani pomocy, wstydzili się ich krewni i najbliższa rodzina.
W 1980 roku senator Stewart B. McKinney wyglosił przemówienie w Senacie, w którym nazwał problem pozostawionych na pastwę losu w Wietnamie dzieci amerykańskich obywateli "narodową hańbą" i zażądał wywiązania się Ameryki z obowiązku wobec własnych synów i córek. W wyniku akcji senatora McKinney'a, w 1987 roku powstał projekt uchwalonej rok później przez Kongres ustawy "Vietnamese Amerasian Homecoming Act", w wyniku której do USA wyemigrowało łącznie ponad 77 tysięcy dzieci amerykańskich żółnierzy wraz z rodzinami i opiekunami.
Uwaga: stały rezydent to osoba, która na stałe mieszka w USA. Częste wyjazdy, dlugie pobyty poza USA (zwłaszcza w kraju pochodzenia) mogą sugerować, że utrzymujesz stałe miejsce zamieszkania zagranicą, czyli że nie potrzebujesz stałego pobytu. Jeśli przyjeżdżasz tylko czasem (żeby utrzymać zieloną kartę), przebywasz w Ameryce tylko kilka miesięcy w roku i regularnie wyjeżdżasz na dłuższe okresy, możesz stracić status stałego rezydenta. Osobom, które przyjeżdżają do USA tylko okazjonalnie, w interesach lub w odwiedziny do krewnych (w tym np. do męża lub żony) nie przysługuje stały pobyt. Takie osoby powinny się starać o wizy nieimigracujne (tymczasowe).
