Termin "uczelnia" lub "szkoła prywatna" w amerykańskim systemie edukacyjnym może być zastosowany do każdej instytucji od poziomu przedszkolnego do uniwersytetu lub college'u, jeśli jest ona w całości finansowana ze środków innych niż federalne lub stanowe, które finansują szkolnictwo publiczne. Większość prywatnych szkół, college'ów i uniwersytetów jest związana z kościołem lub wyznaniem i są to często instytucje o charakterze religijnym. Prywatne szkoły i uniwersytety istniały w amerykańskich koloniach i w USA na długo wcześniej zanim pojawiły się pierwsze systemy szkolnictwa publicznego.
Harkness Tower, Yale University, New Haven, Connecticut Zdjęcie: fotumania!
Uczelnie prywatne są przeważnie utrzymywane z czesnego studentów, pieniędzy od fundacji, z dotacji od organizacji religijnych lub świeckich i od prywatnych obywateli. Zgodnie z interpretacją Sądu Najwyższego Pierwszej Poprawki do Konstytucji USA, dotacje federalne dla takich uczelni są zabronione, chociaż federalne wsparcie dla szkół prywatnych o charakterze niereligijnym jest dopuszczalne. Większość niereligijnych uczelni prywatnych nie korzysta jednak z pomocy federalnej ani stanowej zachowując niezależność programową i pełną kontrolę nad polityką przyjęć bez dostosowywania się do wymogów rządowych.
Dzięki niezależności od rządów stanowych i od rządu federalnego, szkoły i uczelnie prywatne zachowują prawo do tworzenia własnych programów nauczania i do naboru studentów według własnych kryteriów. Mimo to, większość instytucji prywatnych przynajmniej częściowo dostosowuje się do standardów szkolnictwa publicznego. Wielu studentów kontunuuje naukę na uniwersytecie stanowym albo przenosi się na uczelnię prywatną z systemu publicznego, co wymaga podobnego przygotowania i wymusza dostosowanie się do ogólnie przyjętych standardów edukacyjnych. Niektóre instytucje prywatne, zwłaszcza szkoły średnie, używają takich samych programów nauczania jak szkoły publiczne, dodając jedynie lekcje religii, ogólne religioznastwo albo dodatkowe klasy związane z denominacją, pod której auspicjami działają (np. Parochial Schools - szkoły katolickie). Istnieją też szkoły i uczelnie o wybitnie religijnym charakterze takie jak seminaria duchowne, żydowskie yeshiwy, szkoły muzułmańskie, itd.
Pomimo, że czesne w szkołach i na uczelniach prywatnych jest przeważnie wyższe niż w szkołach publicznych, większość instytucji prywatnych oferuje pomoc finansową w formie stypendiów i zniżek (dotyczy to prywatnego szkolnictwa wyższego). W praktyce mało który student płaci za naukę tyle ile podają materiały informacyjne prywatnej uczelni. Pomimo, że instytucje prywatne o charakterze religijnym nie mogą być finansowane z funduszy federalnych bezpośrednio, wielu studentów kwalifikuje się do federalnych i stanowych stypendiów i innej pomocy finansowej (Pell Grants, itd.), która może być użyta do opłacenia kosztów nauki na prywatnej uczelni. Uczelnie prywatne przyznają również stypendia studentom z zagranicy.
Inną formą prywatnej uczelni lub szkoły jest instytucja niezależna. Może to być uczelnia o charakterze religijnym lub świeckim, ale co ją odróżnia od innych uczelni prywatnych to fakt, że jest ona całkowicie niezależna finansowo. Szkoły takie finansują się same, bez niczyjej pomocy. Szkolnictwo publiczne jest finansowane z funduszy publicznych, większość uczelni prywatnych związanych z kościołem lub religią jest częściowo lub w całości finansowanych przez organizacje religijne takie jak diecezja albo kachał w przypadku uczelni żydowskich, niektóre kwalifikują się i otrzymują pomoc federalną lub stanową. Uczelnie niezależne utrzymują się wyłącznie z czesnego i z różnego rodzaju fundacji i darów od organizacji i osób prywatnych.
Szkoły całkowicie niezależne kształcą zaledwie nieco ponad 1% wszystkich uczniów i studentów w USA, ale są bardzo cenione za pełną niezależność programową. Pomimo, że szkoły takie nie podlegają formalnie regulacjom stanowym ani federalnym, są akredytowane przez te same agencje akredytacyjne, które akredytują szkoły publiczne.
W Stanach Zjednoczonych działa więcej prywatnych college'ów i uniwersytetów niż uczelni publicznych, choć te ostatnie kształcą więcej studentów.
