Zaledwie 70 mil stąd leży najsłynniejsza formacja geologiczna świata - Grand Canyon. Większość z pięciu milionów turystów odwiedzających go każdego roku zwiedza też Monument Valley i parki przyrody w Utah, wielu z nich przejeżdża przez rezerwat Navajo, a niektorzy nocują nawet w Tuba City. Ale tylko nieliczni odwiedzą Coal Mine Canyon, chociaż jest to jeden z najpiękniejszych kanionów na świecie i jest tak blisko. Prawie nikt poza mieszkańcami rezerwatów Navajo i Hopi nigdy o nim nie słyszał. Coal Mine Canyon leży tuż przed granicą rezerwatu Hopi przy drodze numer 264, niecałe 16 mil na wschód od Navajo Trail i nowego hotelu Moenkopi Legacy Inn & Suites w Tuba City (Zobacz mapę)
Coal Mine Canyon Zdjęcie: John Fowler
Nie ma tu żadnych oznaczeń ani tablic informacyjnych, parkingu ani zabudowań, jakie spotyka się zwykle w parkach. Miejsce to jest przeważnie całkiem puste, tylko czasem pojawia się tu ktoś z tubylców, jescze rzadziej grupa turystów. Tych, którzy znają kanion i przyjeżdżają z konkretnym zamiarem, żeby go dokładnie zeksplorować albo nawet zejść na jego dno, można policzyć na palcach jednej ręki. Nie ma tu żadnego zaplecza, nie ma toalet ani sklepu z pamiątkami. Ale nie narzekajmy, na tym właśnie polega urok tego miejsca, które gdyby nie sporo śmieci rozrzucanych beztrosko przez nielicznych turystów, możnaby uznać za całkiem dziewicze.
Coal Mine Canyon Zdjęcie: John Fowler
Do kanionu prowadzi bita droga bez żadnej nazwy ani oznaczenia. Żeby ją znaleźć najlepiej uważnie śledzić zielone słupki milowe (zjazd jest pomiędzy słupkami numer 336 i 337), albo pilnować licznika w samochodzie. Od skrzyżowania drogi numer 264 i Navajo Trail w Tuba City jest tu prawie dokładnie 16 mil. Tyle pokazuje znak informacyjny, ale jest on skierowany na wschód i pokazuje ile jest mil do Tuba City, trzeba się więc obejrzeć żeby przeczytać informację. Wjazd na bitą drogę prowadzącą do kanionu jest kilkadziesiąt metrów dalej za znakiem, w lewo.
Po lewej stronie stoi piętrowy jednorodzinny dom, kilkadziesiąt metrów dalej jest opuszczony stary wiatrak i duży zbiornik na wodę, ale brzeg kanionu jest jeszcze nieco dalej. W miejscu gdzie kończy się droga ktoś ustawił betonowy stół i krzesła, na których można usiąść, i otoczył je płotem z drucianej siatki. Można tu zostawić samochód i podejść bliżej. Brzeg kanionu to urwisko spadające stromo kilkaset stóp w dół, trzeba tu więc zachować szczególną ostrożność. Materiał, z którego zbudowane są ściany kanionu to miękki i kruchy piaskowiec podlegający bezustannej erozji i zdarzają się tu osuwiska. Nie podchodź do krawędzi kanionu ani nie próbuj schodzić w dół, nawet w miejscach, które wydają się łatwe do pokonania. Nigdy nie wybieraj się w takie miejsca samotnie.
Coal Mine Canyon to formacja typowa dla Painted Desert - Malowanej Pustyni - która w całości leży na Wyżynie Kolorado. Kanion jest jednym z wielu w tej okolicy i posiada kilka mniejszych, ale równie pięknych odnóg. Wyjątkowe piękno Coal Mine Canyon nie polega na jego ogromie, ale na unikalnym ukształtowaniu warstw skalnych wyrzeźbionych wodą i wiatrem w nieskończoną ilość najdziwniejszych kształtów, które w połączeniu z całą tęczą kolorów i grą światła tworzą fantastytczne dzieło sztuki, którego uroku nie może oddać żadna fotografia.
W dole rozciąga się czteromilowy płaski jak stół, szeroki wąwóz, z którego wyrastają formacje we wszystkich możliwych kształtach i kolorach. Sterczą tu iglice, leżą wielkie kolorowe głazy, wielobarwnymi skosami piętrzą się wysokie usypiska skalnego gruzu. Wszystko to wygląda całkiem inaczej co kilkanaście minut, w zależności od położenia słońca, pogody, pory dnia, miesiąca, pory roku, itd. Skały składają się z warstw wapienia, piaskowca, naniesionych przez antyczne rzeki skamieniałych mułów i materiałów organicznych oraz z wulkanicznych pyłów i popiołów. Odkryte przez erozję i wypłukane przez deszcze i strumienie ściany kanionu to warstwy czerwone, pomarańczowe, żółte, białe, popielate i czarne. Są też częściowo wypalone oraz nietknięte warstwy węgla o jeszcze innych odcieniach czerwieni, szarości i czerni. Wszystko to mieni się jeszcze większą ilością kolorów w zależności od kąta padania promieni słonecznych, rozszczepianych przez ziarenka piaskowego kwarcu jak przez miliardy miniaturowych pryzmatów, tworząc zjawiska wprost trudne do opisania. W niektórych momentach ściany wyglądają jak pokryte tęczą ogromne ekrany, na których Bóg wymalował swoje najpiękniejsze dzieła. Nic dziwnego, że Indianie przez tysiąclecia otaczali to i podobne miejsca nabożną czcią, wierząc, że kaniony są święte, albo że mieszka w nich sam Stwórca. Coal Mine Canyon, chociaż o wiele miejszy i prawie całkiem nieznany, jest uważany za piękniejszy niż podziwiane przez miliony turystów Bryce Canyon, Cedar Breaks, Cathedral Gorge a nawet Red Rock Canyon.
W Coal Mine Canyon można teoretycznie pokonywać piesze trasy (hiking), ale prawie wcale nie ma tu wytyczonych tras ani ścieżek. Tu i ówdzie są ścieżki wydeptane przez owce i kozy, ale odradzamy próby pieszych wędrówek po okolicy kanionu bez doświadczonego przewodnika. O wypadek tu bardzo łatwo i nie ma co liczyć na szybką pomoc.
Zwiedzanie kanionu i przebywanie w okolicy nie wymaga żadnych zezwoleń, ale będąc w Tuba City, albo w Window Rock czy innej miejscowości na terenie rezerwatu, warto się upewnić pytając policjanta albo kogoś w muzeum lub w jakimś urzędzie. Przepisy w rezerwatach mogą sie zmienić z dnia na dzień.
