Arizona map1 map2 map5

Saturday, Nov 02nd

Przewodnik | Wybierz Stan | Arizona

Arizona


Arizona ma wszystko: iglaste lasy i gęste knieje, największe w kraju rezerwaty Indian, największy na świecie, widoczny gołym okiem z orbity kanion, czerwone skały Sedony, nieprawdopodobne kształty wielkich skalnych iglic Monument Valley, lasy ogromnych kaktusów, dzikie pustynie gdzie nigdy nie pada deszcz, góry, trasy narciarskie i centra sportów wodnych. Upały prawie nie do wytrzymania i mroźne zimy, hodowle bydła, zielone alpejskie doliny i plantacje winogron.


Dolina Avra Zdjęcie: Lars Hammar


Jest tu kilkaset dawno opuszczonych "miast-duchów", jedna z największych w USA aglomeracji miejskich, stada krów, prawdziwi kowboje i wielkie firmy technologiczne. Arizona to również skomplikowana historia hiszpańskiej konkwisty, amerykańskiej ekspansji i konfliktów, które w końcu ukształtowały to miejsce i nadały mu charakter. Z tysiącami tras Arizona to raj dla wielbicieli aktywnego wypoczynku, a galerie i muzea zachwycą każdego konesera sztuki. Życie kulturalne Arizony to zresztą całkiem osobny rozdział, jakiego nie powstydziłyby się największe centra kulturalne w kraju. Wielkie centrum miejskie Phoenix to również cały imponujący przemysł rozrywkowy - największy i najlepszy pomiędzy Miami a Los Angeles.

Największym problemem dzisiejszej Arizony jest jej własny rozwój i próby pogodzenia tego procesu z koniecznością zachowania naturalnego środowiska. Popularność Arizony jako miejsca do osiedlenia się i jako atrakcja turystyczna, okazały się trudne do pogodzenia z ochroną przyrody. Największa atrakcja stanu - Grand Canyon - jest klasycznym przykładem strat i zniszczeń jakie przynosi popularność. Pięć milionów turystów rocznie, setki tysięcy pojazdów, tysiące ton plastikowych butelek i stryropianowych opakowań po posiłkach w stylu "fast food" nie może pozostawać bez wpływu na przyrodę. Smog, a co za tym idzie przyspieszona erozja skał i wielomilowe korki, rozładowane cześciowo dopiero całkiem niedawno dzięki budowie nowych parkingów, śmieci, hałas i helikoptery - to zjawiska całkiem normalne nad Wielkim Kanionem. Budowa nowych osiedli w okolicy Phoenix tuż nad granicą z całkiem dzikimi obszarami, musi wpływać na naturalne środowisko - i oczywiście wpływa. Coraz więcej doniesień - zresztą nie tylko w Arizonie ale również w Californi, Colorado i Utah - o osiedlaniu się dzikich górskich lwów w sąsiedztwie nowych dzielnic, aligatory w basenach i na podwórkach na Florydzie, wilki i niedźwiedzie Grizzly przeszukujące śmietniki w miastach, to nie tylko wynik nowych przepisów o ochronie przyrody, ale również efekt ingerencji człowieka w naturalne środowisko zwierząt. To my z naszą technologią i żarłocznym apetytem na nowe przestrzenie do zasiedlenia jesteśmy intruzami na odwiecznych terenach należących do kogo innego. Arizona jest jednym z nielicznych stanów gdzie polityka i zarządzanie rezerwami natury, zdają się przynosić pozytywne efekty, przynajmniej tymczasowo. Nie wszyscy jednak rozumieją, że w końcu to my będziemy musieli ustąpić jeżeli na świecie, oprócz niekończących się asfaltowych uliczek z milionami takich samych domków, ma przetrwać jeszcze jakaś resztka Natury.

Arizona, może nawet bardziej niż inne stany Południa, oszałamia widokami i zróżnicowaniem krajobrazów, klimatu i roślinności. Posiada w zasadzie tylko dwa sezony: suchy letni i deszczowy, ale na północy stanu, na Wyżynie Colorado zimą pada śnieg i temperarury spadaja sporo poniżej zera i cały rejon ma cztery pory roku, jak w północnych stanach. Krajobrazy Arizony były tłem setek najsłynniejszych westernów, a kilka cudów natury - Grand Canyon, Pertified Forest, Antelope Canyon, czerwone skały Sedony, Painted Desert - należą do najczęściej odwiedzanych atrakcji turystycznych na świecie. Indianie i kowboje, dzikie mustangi i buffalos wciąż są naturalnym elementem krajobrazu. Można tu jeszcze znaleźć dzikie okolice jakby wcale nietknięte przez człowieka i jego cywilizację, stare miasteczka znane ze strzelanin i wielkie rezerwaty Navajo, Hopi i Apache. W Arizonie żyje najwięcej osób w całych USA posługujących się na codzień jednym z języków indiańskich.

Arizona posiada też kilka najwspanialszych pomników ludzkiego geniuszu. Ponad tysiąc lat temu mieszkali tu Indianie Anasazi i ich fantastyczne i zadziwiające, wiszące na skalnych urwiskach osiedla, wzbudzają podziw do dziś. Arizona to również Hoover Dam i Glen Canyon Dam, dwie największe na kontynencie tamy na rzece Colorado, sztuczne jezioro Powella i ogromne resorty wypoczynkowe.

Arizona to dziś bardzo nowoczesny stan, mieszczą się tu zakłady Boeinga, General Dynamics i Intela, działa jeden z najlepszych uniwersytetów stanowych i setki uczelni i college'ów, ale wciąż można tu spotkać najprawdziwszych cowboys i najprawdziwszych Navajos i Hopi. Może nawet opowiedzą ci o przodkach i o Star People, którzy kiedyś przybyli tu z nieba i dali ludziom kulturę i cywilizację. Do dziś na schodkach do własnego domu można znaleźć wygrzewającego się w słońcu grzechotnika. Stoją tu wciąż, jakby wbrew prawom natury, dziesiątki drewnianych Ghost Towns i rosną największe w Ameryce lasy kaktusów Saguaro. Będąc w Arizonie trzeba koniecznie wyjechać z nowoczesnego Phoenix, pojechać trochę dalej, odjechać od lotniska i komfortowego hotelu. Można tu jeszcze znaleźć coś o wiele bardziej wartościowego niż złoto: prawdziwą historię Ameryki, jakiej już prawie nigdzie nie ma.


Regiony



Miasta



Parki federalne i stanowe


Antelope Canyon Navajo Pk.   Boyce Thompson Arboretum   Canyon de Chelly Natl. Park  
Casa Grande Ruins NM   Chiricahua N. Monument   Coronado National Memorial  
Dead Horse Ranch State Pk.   Fort Bowie Natl. Historic Site   Fort Verde State Historic Park  
Grand Canyon National Park   Kartchner Caverns State Park   Lost Dutchman State Park  
Meteor Crater Landmark   Montezuma Castle   Monument Valley Navajo Pk.  
Organ Pipe Cactus Mon.   Petrified Forest National Park   Pipe Spring Natl. Monument  
Red Rock State Park   Saguaro National Park   San Jose Mission Natl. Mon.  
Slide Rock State Park   Sunset Crater Volcano   Tonto Cliff Dwellings NM  
Tuzigoot National Monument   Walnut Canyon N. Monument   Wupatki National Monument  

 

Web Analytics