Alabama jest na 30 miejscu w USA pod względem obszaru i na 24 pod względem liczby ludności (4 miliony 900 tysięcy w 2015 r.). Zajmuje obszar 52,419 mil kwadratowych (135,765 km2) jest więc mniejsza niż pół Polski (312,679 km2). Alabama jest jednym z pięciu stanów Zatoki Meksykańskiej, ale cała linia brzegowa (dostęp do morza) to zaledwie 55 mil. Niektóre przewodniki podają, że stan posiada aż 607 mil linii brzegowej, ale wliczone są w to wszystkie "zawijasy" i brzegi dwóch dużych rzek wpadających tu do Zatoki Meksykańskiej. Nie jest to jednak wybrzeże Zatoki Meksykańskiej, ale słodkowodnego rozlewiska powstałego na końcu dużej delty. Tak czy inaczej, Alabama ma swoje własne Wybrzeże i na tym krótkim odcinku można się poczuć jak na Florydzie.
State Capitol w SMontgomery. Foto: Archiwum
Stan graniczy z Mississippi na zachodzie, z Florydą na południu, z Georgią na wschodzie i Tennessee na północy. Południowa granica z Florydą oraz granica sąsiedniego Mississippi z Louisianą, to efekt zawiłej historii tych terenów i międzynarodowych traktatów, umów i aneksji (zobacz: Zachodnia Floryda). Mississippi, Alabama i Georgia to do dziś pod wieloma względami stare Południe. Dawny Dixideland obejmował też Virginię, Louisianę, obie Caroliny i Texas, ale tradycje starego Południa przetrwały częściowo jeszcze tylko w tych trzech stanach. Tu i ówdzie żyje tam jeszcze prawdziwy "Spirit of the South".
Alabama jest ogromnie zróżnicowana pod każdym względem: geograficznie, klimatycznie i - co najważniejsze - etnicznie. Od północno-wschodniego rogu graniczącego z Georgią i Tennessee, ciągnie się wielkim skosem prawie do połowy stanu końcowa, południowa sekcja Appalachów. Geologowie twierdzą, że z powodu ruchów tektonicznych i wielkich procesów geologicznych, ogromny obszar od Pensylvanii na północy aż po dzisiejszą Georgię, przesunął się kilkaset mil na północny zachód. Gruba na kilka kilometrów wielka powierzchnia, pofałdowała się jak przesunięty ręką obrus na stole. Efektem tego przesunięcia jest nie tylko cały masyw Appalachów, ale setki dolin i wzgórz, leżących na przemian, jak wielkie "zmarszczki" na obrusie.
Północna część stanu jest mocno pofałdowana, a nawet górzysta, usiana na przemian wzgórzami i głębokimi dolinami. Podobnie jak w sąsiednim Tennesee, procesy geologiczne, których efektem są wielkie "fałdy" powierzchni, stworzyły też ogromną sieć jaskiń i podziemnyuch korytarzy. Tylko część z nich została dotychczas zbadana.
Alabama posiada najdłuższe w USA spławne szlaki wodne, łącznie ponad 1,300 mil. Na północy, wielka Tennessee River razem z jeziorami Wheeler i Guntersville, łączy się z rozlewiskami na północnym-wschodzie, a poprzez Ohio River w Kentucky, z Mississippi River i wybrzeżem Zatoki Meksykańskiej w New Orleans. Przez stan przepływają jeszcze dwie wielkie rzeki: Tombigbee i Alabama, łączące się w jedną wspólną deltę na północ od Zatoki Mobile i miasta o tej samej nazwie, oraz kilkadziesiąt innych, spławnych rzek, po których można przemierzyć prawie cały stan wzdłuż i wszerz.
Alabama, podobnie jak sąsiednie stany Georgia i Mississippi, ma wciąż dużą populację murzyńską, pomimo wielkich fal migracyjnych z lat 50-tych i 60-tych, kiedy miliony czarnych mieszkańców Południa przenosiło się ze wsi i z dawnych plantacji do wielkich centrów przemysłowych na północy. Największy i najszybszy przyrost liczby ludności takie miasta jak Memphis, Chicago, Detroit, New York czy Baltimore odnotowały właśnie wtedy z dwóch powodów: migracja czarnej ludności z Południa i wielki powojenny wyż demograficzny - słynny Baby Boom. Migracja murzynów przyczyniła się w wielkim stopniu do rozprzestrzenienia się kuchni Południa i do popularyzacji mało znanych wcześniej gatunków muzyki - Blues, Soul, Rhytm n' Blues i czarnego Gospel - na resztę Ameryki i na cały świat.
