Adirondacks map1 map2 map5

Monday, May 06th

Adirondacks


Prawie cały region to Park Adirondack, który jest największym parkiem i rezerwatem przyrody w USA poza Alaską. Ale Adirondack nie jest parkiem narodowym i nie obowiazują tu federalne przepisy: parku nie zamyka się na noc, turystów nie wygania z niego park ranger o zmierzchu. Można tu nawet zostać na noc.


Pejzaże Adirondacks Zdjęcie: Gayle Esterly


Adirondack jest położonym na 6 milionach akrów parkiem stanowym, ale w jego obrębie znajdują się też chronione obszary leśne zwane Forest Preserves, część obszaru parku jest więc pod zarządem stanowym, część pod lokalnym, ale z uwzględnieniem przepisów stanu Nowy Jork. Są tu też obszary prywatne - ponad połowa parku - ale objęte zasadą "Forever Wild" - dzikie na zawsze, czyli pozostawione w nietkniętym, naturalnym stanie na wieki.

Obowiązują tu ściśle przestrzegane przepisy dotyczące konserwacji naturalnych terenów parku. Na pozostałym obszarze wykupionym już lub przejętym przez stan, niemożliwa jest działalność zmieniająca jego charakter, dlatego nie ma tu i nigdy nie będzie żadnego rowoju, urbanizacji, przemysłu ani stałego osadnictwa. Jest to zagwarantowane artykułem XIV Konstytucji stanu New York. Cały region jest górzysty, z dużą ilością średnich i małych jezior, rzek i strumieni. Masyw górski Adirondack jest geologicznie bardzo młody: powstał całkiem "niedawno" w wyniku napływu i cofania się lodowców podczas ostatniego zlodowacenia. Masyw ma kilkaset 1,000-metrowych szczytów i 46 ponad 1,500-metrowych, nazywanych High Peaks. Najwyższym szczytem Adirondack'u jest Mount Marcy o wysokości 1,628 metrów. Adirondack należy do wielkiego systemu borów północnych rozciągających się przez Quebec i Ontario w Kanadzie aż do Hudson Bay i stanowi jego najbardziej na południe wysuniętą część.

Park Adirondack jest większy niż parki narodowwe Yosemite, Yellowstone, Glacier, Grand Canyon i Great Smokies - razem wzięte! Jest tak wieki, że w jego granicach wyodrębnionych jest aż siedem osobnych pod-regionów różniących się ekologią, ukształowaniem terenu, roślinnością, itd. Jeszcze pod koniec lat 1800-tych, wszystkie lasy były wycinane do gołej ziemi i zamieniane w pustynie lub farmy pomimo, że już wtedy oddzywały się głosy nawołujące do ochrony naturalnych zasobów świata i do utrzymania piękna przyrody. W 1885 roku, staraniem niejakiego Verplanck'a Colvin'a - prawnika, autora powieści i książek, rysownika i ilustratora gazetowego oraz inżyniera topografa - oraz wielu mieszkańców i działaczy na rzecz ratowania przyrody zatroskanych postępującą degradacją środowiska, stan Nowy Jork wytypował obszar 6 tysięcy akrów lasów jako Forest Preserve, ale wyrąb drzew był tam wciąż dozwolony. W 1892 roku wyrąb został całkowicie powstrzymany i stan nadał temu obszarowi status parku stanowego. 2.6 miliona akrów należy dziś do stanu New York, a 3,4 pozostaje w rękach prywatnych. Na terenie wydzielonym znajduje się 105 osad i miasteczek, wszędzie obowiązują przepisy o konserwacji. Pomimo przepisów zabraniających rozwoju przemysłowego lub urbanizacji, park zapewnia dobre zaplecze tysiącom turystów. W parku Adirondack znajduje się aż 3 tysiące jezior i 30 tysięcy mil rzek i strumieni.

Za wyjątkiem szerokiego na kilkadziesiąt mil pasa wzdłuż rzeki Św. Wawrzyńca na granicy z Kanadą, w którym ciągną się setki małych i średnich gospodarstw rolnych, cała reszta to lasy. Jest to jeden z najdzikszych rejonów w USA, podobnych można jeszcze znaleźć tylko kilka. Bez stałego zagrożenia likwidacją poprzez dziki i chaotyczny wyrąb, jak działo się tu jeszcze pod koniec XIX wieku, świerki, sosny, brzozy, klony, buki, dęby i wiele innych gatunków drzew stanowią dziś wielką atrakcję w świecie ginącej przyrody. Nawet szaleństwo ostatnich kilku dekad, siejąca spustoszenie w pólnocnych lasach Ameryki i Eurazji geoinżynieria, w Adirondack jest jakby mniej skuteczna. Chociaż zniszczenia są już widoczne wszędzie, w całym parku, wciąż jeszcze usycha tu mniej drzew niż gdzie indziej, jest więcej zielni, a jesienie są tu wciąż najpiękniejsze na świecie.

Nazwa Adirondack pochodzi z języka Mohikanów (Mohawk albo Mohican), który nigdy nie miał wersji pisanej, dlatego nie wiadomo dokładnie jak ten wyraz naprawdę brzmiał. Adirondack był pogardliwym określeniem na sąsiadujące z Mohawks i spokrewnione z nimi plemię z grupy Algonquin (Mohikanie należeli do tej samej grupy językowej Algonquin), zanim zostało ono wyparte do dzisiejszego Illinois, i oznaczało "korojadów" - "tych, którzy jedzą korę" (z drzew). Nazwę nadał regionowi w 1838 roku badający te tereny geolog Ebenezer Emmons.


Web Analytics