Kategoria EB2 (Druga preferencja pracownicza) składa się z dwóch podkategorii obejmujących osoby o szczególnych (exceptional) umiejętnościach, uzdolnieniach lub osiągnięciach w nauce, sztuce lub biznesie, i osoby ze stopniem naukowym i znaczącym doświadczeniem zawodowym. 28.6% rocznej puli wizowej (40,040 wiz).
Zdjęcie: Rafa Luque
Kategoria EB2 wymaga Certyfikatu Zatrudnienia z Departamentu Pracy, ale pozwala też na złożenie podania z zastosowaniem National Interest Waiver (bez certyfikatu).
Kto może uzyskać status EB2
Wybitne (Szczególne) zdolności (Exceptional Ability):
- Szczególnie, wybitnie uzdolnieni naukowcy w każdej dziedzinie nauki;
- Artyści: malarze, rzeźbiarze, architekci, fotograficy, literaci i pisarze, krytycy, reżyserzy i scenarzysci, filmowcy, aktorzy filmowi i teatralni, muzycy i kompozytorzy, itd.;
- Osoby o szczególnych osiągnięciach w biznesie: ekonomiści, planiści, ludzie biznesu wyróżniający się osiągnięciami i sukcesami w dziedzinie przedsiębiorczości.
Osoba o udokumnetowanych szczególnych zdolnościach i osiągnięciach (outstanding) w nauce, sztuce lub w biznesie musi mieć sponsora (pracodawcę), który złoży w jego imieniu petycję pracowniczą (formularz I-140, Petition for Alien Worker) na podstawie wydanego wcześniej przez Departament Pracy certyfikatu zatrudnienia (Permanent Labor Certification). Musi też przedstawić dokumentację potwierdzającą, że spełnia przynajmniej 3 z przedstawionych poniżej 7 kryteriów kwalifikacyjnych (patrz: Dokumentacja).
Exceptional Ability oznacza poziom wiedzy i doświadczenia poważnie przewyższające wiedzę i doświadczenie normalnie wymagane od osób pracujących w tej samej dziedzinie.
Zaawansowany stopień naukowy (Advanced Degree):
- Oferta pracy od amerykańskiego pracodawcy musi wymagać stopnia naukowego lub jego ekwiwalentu. Minimalny wymóg to Bachelor’s Degree (w większości przypadków polskim odpowiednikiem jest stopień magistra) oraz 5 lat doświadczenia w danej dziedzinie, zdobytego po uzyskaniu stopnia naukowego.
- Osoba ze stopniem naukowym musi mieć sponsora (pracodawcę), który złoży w jego imieniu petycję pracowniczą (formularz I-140, Petition for Alien Worker) na podstawie wydanego wcześniej przez Departament Pracy certyfikatu zatrudnienia (Permanent Labor Certification).
- Advanced Degree oznacza minimum stopień bakałarza (Bachelor’s Degree) lub jego odpowiednik z uczelni zagranicznej oraz pięć lat doświadczenia zawodowego w tej samej dziedzinie. Za Advanced Degree uznawany jest też Master’s Degree (magisterium) bez doświadczenia zawodowego. Jeśli do wykonywania zawodu w danej dziedzinie potrzebny jest np. doktorat, osoba sponsorowana musi go posiadać.
Kto może sponsorować pracownika w kategorii EB2
- Każde przedsiębiorstwo, firma lub organizacja niedochodowa, oraz agencje rządowe każdego szczebla;
- Uniwersytety, szkoły, instytucje finansowe i inne;
- Pracodawca-sponsor musi wykazać, że na oferowane miejsce pracy nie ma chętnych lub wystarczająco wykształconych albo doświadczonych pracowników amerykańskich (nie dotyczy Extraordinary Ability);
- Oferta pracy nie może być dyskryminująca dla amerykańskich pracowników*;
- Pracodawca musi wykazać, że posiada wystarczające środki finansowe aby zatrudnić dodatkowego pracownika;
- Musi się też zobowiązać do płacenia stawek zgodnych z zaleceniem Departamentu Pracy (prevailing wage - stawka obowiązująca);
- Musi przeprowadzić proces naboru zgodnie z przepisami Departamentu Pracy i uzyskać dla przyszłego pracownika certyfikat zatrudnienia (Permanent Labor Certification), chyba, że przyszły pracownik kwalifikuje się do National Interest Waiver (patrz poniżej).
* Oferta dyskryminująca to oferta, w której wymagania zawodowe są tak skonstruowane, aby zapewnić cudzoziemcowi znaczącą przewagę nad pracownikiem amerykańskim. W praktyce, w kategorii EB2 trudno się jednak narazić na zarzut dyskryminujących wymagań, ponieważ obydwie podgrupy dotyczą osób o szczególnych umiejętnościach - a więc takich, których w USA posiada niewielu ludzi (np. lingwiści albo osoby o bardzo wąskiej specjalizacji, itd.).
Wymagania
Osoba ubiegająca się o wizę imigracyjną w kategorii EB2 musi wykazać, że wyjeżdża do Stanów Zjednoczonych na stałe i że podejmie pracę w jednym z opisanych powyżej zawodów u sponsorującego ją pracodawcy.
Proces
Proces legalizacji lub zmiany pobytu na stały w USA (albo uzyskanie wizy imigracyjnej poza USA) składa się z trzech etapów:
- Petycja imigracyjna: Petycja (formularz I-140, Petition for Alien Worker) jest wymagana w obu podkategoriach EB2. Petycja jest składana przez przyszłego pracodawcę na podstawie zatwierdzonego wcześniej certyfikatu zatrudnienia z Departamentu Pracy, a jej zatwierdzenie oznacza, że Urząd Imigracyjny (USCIS) uznał prawo cudzoziemca do starania się o stały pobyt. Niektóre osoby mogą się kwalifikować do National Interest Waiver - uchylenia wymogu posiadania sponsora i certyfikatu (patrz: National Interest Waiver poniżej).
- Wiza imigracyjna: większośc wiz imigracyjnych w kategoriach pracowniczych podlega kwotom imigracyjnym (ograniczeniom ilościowym) wyznaczanym przez Kongres dla poszczególnych kategorii i krajów (EB2 - Szczególne Osiągnięcia otrzymuje 28.6% rocznej puli wizowej). W kategorii EB2 rzadko są opóźnienia w przyznawaniu wiz, na ogół są one bieżące (Biuletyn Wizowy). O fakcie zatwierdzenia petycji powiadamiany jest sponsor Narodowe Centrum Wizowe (National Visa Center) w Plymouth, New Hampshire, które decyduje – na podstawie podanego adresu osoby sponsorowanej – czy może się ona starać o zmianę statusu w USA czy o wizę imigracyjną w ambasadzie. NVC powiadamia aplikanta listownie kiedy wizy w danej kategorii są bieżące (current). Razem z powiadomieniem aplikant otrzymuje wyczerpujące instrukcje w jaki sposób przygotować i gdzie przesłać wymaganą dokumentację. O tym czy wizy są bieżące można się też dowiedzieć samemu sprawdzając Biuletyn Wizowy (Visa Bulletin).
- Stały pobyt: Immigrant Visa Adjudication to trzeci etap, na którym cudzoziemiec składa podanie o zmianę statusu jeśli jest już w USA, albo o wydanie wizy imigracyjnej jeśli przebywa poza Stanami Zjednoczonymi. Interview w lokalnym Urzędzie Imigracyjnym albo w ambasadzie to dostatni etap sprawy (dla osób wjeżdżających do USA na wizie imigracyjnej, ostatnim etapem jest „admission” - czyli odprawa graniczna przeprowadzona przez urzędnika imigracyjnego.
Zmiana statusu
Podanie o zmianę statusu to formularz I-485, Application to Register Permanent Residence or Adjust Status. Przed wydaniem decyzji Urząd Imigracyjny zażąda oddania odcisków palców, a FBI sprawdzi informacje kryminalne aplikanta. Razem z aplikacją o zmianę statusu musisz wysłać kopię zatwierdzonej petycji (formularz I-797 Notice of Action), wyniki badań lekarskich, zdjęcia i dokumentację dodatkową. Wraz z aplikacją można też wysłać podanie o zezwolenie na pracę (formularz I-756, Application for Employment Authorization) ponieważ osoba oczekująca na decyzję Urzędu Imigracyjmego ma prawo do pracy do momentu wydania tej decyzji, nawet jeśli w międzyczasie oryginalna wiza wjazdowa lub status już wygasł. Osoba w trakcie oczekiwania nie może opuszczać USA, ale może się ubiegać o zezwolenie na wyjazd w sytuacjach uzasadnionych i o pozwolenie na powrót (formularz I-131, Advance Parole). W niektórych przypadkach Urząd Imigracyjny może odstąpić od osobistego spotkania z aplikantem, ale „interview” jest przeważnie wymagane. Interview to ostatni etap zmiany statusu na stały i po zatwierdzeniu aplikanta zielona karta jest wysyłana pocztą.
Wiza imigracyjna
Proces konsularny jest w całości prowadzony przez Departament Stanu i nie wymaga udziału Urzędu Imigracyjnego po zatwierdzeniu petycji. Narodowe Centrum Wizowe powiadamia aplikanta listownie o wymaganych opłatach i dokumentach kiedy wizy w danej kategorii są bieżące. Ta sama agencja ustala też datę spotkania (interview) w ambasadzie. Wiza imigracyjna uprawnia do wjazdu do USA na statusie stałego rezydenta, a zielona karta jest wysyłana pocztą na podany wcześniej adres w USA.
Dokumentacja
Szczególne zdolności (Exceptional Ability):
- Oficjalna dokumentacja akademicka, dyplom wyższej uczelni, świadectwo ukończenia uniwersytetu;
- Zaświadczenia dotyczące zatrudnienia przez minimum 10 lat w zawodzie w danej dziedzinie;
- Zezwolenie na wykonywanie zawodu (jeśli jest to zawód licencjonowany, np. farmaceuta);
- Zaświadczenia o zarobkach stosownych do zajmowanego stanowiska, wyższe niż wynagrodzenie typowe dla innych osób zatrudnionych w podobnych zawodach, co wskazuje na wyższą pozycję zawodową uzyskaną dzięki wyższym niż normalne umiejętnoiściom i uzdolnieniom;
- Członkowstwo w związkach, towarzystwach lub ugrupowaniach zawodowych;
- Listy, rekomendacje lub referencje od organizacji zawodowych, ekspertów w danej dziedzinie, od agencji i organizacji rządowych lub związków biznesowych potwierdzających wkład w rozwój danej dziedziny lub przedstawiające poważniejsze osiągnięcia.
Uwaga: szczególne zdolności lub osiągnięcia niekoniecznie oznaczają formalne wykształcenie. Kryterium rozstrzygajacym jest talent, umiejętności lub zdolności znacznie przewyższające normalnie spotykane w danej dziedzinie.
Zaawansowany stopień naukowy (Advanced Degree):
- Przynajmniej stopień bakałarza i pięć lat doświadczenia zawodowego w tej samej dziedzinie;
- Każdy rodzaj dokumentacji przedstawiający sczególne, wyższe od normalnie akceptowanych umiejętności, zdolności lub osiągnięcia.
National Interest Waiver
Osoby w obu podkategoriach EB2 mogą się ubiegać o uchylenie wymogu posiadania sponsora (oferty pracy) i uzyskania certyfikatu zatrudnienia z Departamentu Pracy (waiver - uchylenie), jeśli udokumentują, że jest to w żywotnym interesie Stanów Zjednoczonych (National Interest Waiver).
Uwaga: Urząd Imigracyjny lub konsul mogą zawsze zażądać dodatkowej dokumentacji, podobnie jak w przypadku każdej innej wizy nieimigracyjnej czy imigracyjnej.
Podsumowanie
Kategoria EB2 pozwala na imigrację do USA osobom, których osiągnięcia są znacznie niższe niż osiągnięcia i umiejętności osób w kategorii EB1, ale jeśli aplikant zdoła udokumentować, że kwalifikuje się do National Interest Waiver, EB2 nie różni się prawie wcale od EB1 poza tym, że nie kwalifikują się do niej sportowcy. EB2 pozwala na imigrację osobom bez nagród Nobla i Oscarów, którzy jednak wykazali się już jakimiś osiągnięciami i posiadają wiedzę i doświadczenie przydatne w USA. Ponad 40 tysięcy wiz w kategorii EB2 jest wykorzystywanych prawie w całości każdego roku co oznacza, że mnóstwo ludzi z wyższym wykształceniem nadal uważa Stany za lepsze miejsce na robienie kariery zawodowej niż własny kraj. Dowodzi to też, że Ameryka wcale nie zamierza zrezygnować z fachowców wykształconych gdzie indziej. EB2 to szczególny przykład amerykańskiego „trustu mózgów” - ściągania osób wybitnych, ponadprzeciętnych i oferowania im lepszych warunków niż w kraju pochodzenia. Taka polityka jest oczywiście bardzo korzystna i przede wszystkim o wiele tańsza niż kształcenie własnych specjalistów. Oprócz osób kształconych na amerykańskich uczelniach, kraj jest dodatkowo zasilany przez wybitnych naukowców, artystów czy profesorów z zewnątrz, z innych krajów. Dlatego Ameryka do dziś przewodzi światu w bardzo wielu dziedzinach, poczynając od nauki a kończąc na produkcjach filmowych i musicalach. Stany Zjednoczone mają po prostu doskonałą kadrę zawodowców, niekoniecznie i nie zawsze wykształconych w USA.
Uwaga: stały rezydent to osoba, która na stałe mieszka w USA. Częste wyjazdy, dlugie pobyty poza USA (zwłaszcza w kraju pochodzenia) mogą sugerować, że utrzymujesz stałe miejsce zamieszkania za granicą, czyli że nie potrzebujesz stałego pobytu. Jeśli przyjeżdżasz tylko czasem (żeby utrzymać zieloną kartę), przebywasz w Ameryce tylko kilka miesięcy w roku i regularnie wyjeżdżasz na dłuższe okresy, możesz stracić status stałego rezydenta. Osobom, które przyjeżdżają do USA tylko okazjonalnie, w interesach lub w odwiedziny do krewnych (w tym np. do męża lub żony) nie przysługuje stały pobyt. Takie osoby powinny się starać o wizy nieimigracyjne (tymczasowe).
