EB1 Wybitne osiagnięcia

Kategoria EB1 (Pierwsza preferencja pracownicza) składa się z trzech podkategorii obejmujących osoby o nadzwyczajnych (szczególnie wybitnych - extraordinary) zdolnościach, umiejętnościach i osiągnięciach: A - osoby o nadzwyczajnych osiągnięciach w nauce, sztuce, edukacji, biznesie lub sporcie, B: bardziej niż wybitnych profesorów, naukowców i badaczy, oraz C: managerów, dyrektorów i wysokich rangą kierowników międzynarodowych przedsiębiorstw (członkowie zarządów, ścisłe kierownictwo, itd.). 28.6% rocznej puli wizowej (40,040 wiz). Kategoria EB1 nie wymaga Certyfikatu Zatrudnienia z Departamentu Pracy.

Zdjęcie: U.S. Army Research

Osoby w tych kategoriach i ich osiągnięcia naukowe, artystyczne, biznesowe albo sportowe muszą być dobrze znane szerokiemu odbiorcy i odpowiednio docenione. Najbardziej pożądana jest oczywiście sława międzynarodowa i nagroda Nobla, ale artyści, bussinesmani albo wielcy sportowcy znani głównie we własnym kraju również mogą się kwalifikować do kategorii osób o niezwykłych uzdolnieniach, pod warunkiem, że sławę i talent można udokumentować. Najmniej kłopotów z uzyskaniem statusu EB1 miają więc międzynarodowej sławy badacze i uczeni, zwycięzcy olimpijscy w dowolnej dyscyplinie sportu, artyści malarze, rzeźbiarze albo wybitni muzycy i kompozytorzy i inne osoby o ugruntowanej pozycji, sławie i znaczeniu w dziedzinach ich działalności zawodowej.

Kto może uzyskać status EB1

Nadzwyczajne zdolności i osiągnięcia (Extraordinary Ability):

• Nadzwyczajnie uzdolnieni (szczególnie wybitni) naukowcy w każdej dziedzinie nauki lub edukacji oraz wykładowcy, osoby, które mają udokumentowany wkład w naukę, wybitni teoretycy, osoby, których osiągnięcia są lub były publikowane w periodykach naukowych lub specjalistycznych, najlepiej o zasięgu międzynarodowym, itd.
• Osoby o wybitnych osiągnięciach w sporcie amatorskim i zawodowym, również znani trenerzy we wszystkich dziedzinach sportu, których osiągnięcia są znane i nagradzane, odnotowane jako niezwykłe, ponadprzeciętne;
• Artyści we wszystkich dziedzinach sztuki: malarze, rzeźbiarze, architekci, fotograficy, literaci i pisarze, autorzy dzieł zakupionych przez muzea, autorzy książek utrzymujących się na listach bestsellerów, znane postacie w literaturze, krytycy, reżyserzy i scenarzysci, wybitni filmowcy, aktorzy filmowi i teatralni, autorzy dzieł filmowych o nadzwyczajnych osiągnięciach, osoby nagrodzone lub nominowane do Oscarów albo do innych międzynarodowych nagród takich jak Cannes Film Festival albo Grammy Award., itd.;
• Autorzy artykułów lub materiałów specjalistycznych o charakterze biznesowym publikowanych w magazynach o dużym zasięgu, wybitne postacie ze świata biznesu, ekonomii, finansów, itd.

Osoba o udokumentowanych nadzwyczajnych zdolnościach i osiągnięciach (znacząco ponadprzeciętnych - extraordinary) w nauce, sporcie czy w sztuce może sponsorować samą siebie składając petycję pracowniczą (formularz I-140, Petition for Alien Worker) we własnym imieniu i bez certyfikatu zatrudnienia, a nawet bez oferty pracy. Zakłada się, że osoby o ponadprzeciętnych zdolnościach, umiejętnościach i osiągnięciach nie odbiorą nikomu miejsca pracy i na pewno zasilą amerykańską naukę, sport lub sztukę swoim talentem i zdolnościami, są więc imigrantami, na których Ameryce na pewno bardzo zależy.
Osoba w tej podkategorii musi przedstawić dokumentację potwierdzającą, że spełnia przynajmniej 3 z 10 kryteriów przedstawionych poniżej (patrz: Dokumentacja), albo udokumentować jednorazowe wyróżnienie lub osiągnięcie najwyższej klasy, takie jak Nagroda Nobla, Oscar, Nagroda Pulitzera, Medal Olimpijski, itd.

Wybitny Profesor lub odkrywca (Outstanding Professor or Researcher):

• Szczególnie uzdolnieni, wyróżniający się (wybitni) profesorowie i badacze-odkrywcy w dowolnej dziedzinie nauki.

Profesor lub odkrywca musi mieć sponsora (pracodawcę), który złoży w jego imieniu petycję pracowniczą (formularz I-140, Petition for Alien Worker). Bez certyfikatu zatrudnienia (Permanent Labor Certification). Musi też przedstawić dokumentację potwierdzającą, że spełnia przynajmniej 2 z przedstawionych poniżej 6 przykladów dokumentacji (patrz: Dokumentacja). Profesor musi się też legitymować minimum 3-letnim doświadczeniem w pracy dydaktycznej lub naukowej i przyjeżdżać do USA w celu stałego objęcia katedry albo prowadzenia prac badawczych.

Dyrektor lub manager międzynarodowej firmy (Multinational Manager or Executive):

• Osoba starająca się o stały pobyt w tej podkategorii, musi udokumentować minimum roczne zatrudnienie w międzynarodowej firmie poza USA w okresie ostatnich 3 lat na stanowisku dyrektorskim lub w zarządzie firmy.

Dyrektor lub manager międzynarodowej firmy musi mieć sponsora (pracodawcę) i ofertę pracy, który złoży w jego imieniu petycję pracowniczą (formularz I-140, Petition for Alien Worker). Bez certyfikatu zatrudnienia (Permanent Labor Certification). Firma sponsorująca w USA musi być firmą amerykańską (U.S. Employer), która przez co najmniej rok poprzedzający złożenie petycji współpracowała z firmą zagraniczną jako jej filia, oddział, firma-matka albo ta sama korporacja, która działa poza Stanami Zjednoczonymi (również w innych krajach). Przykładem takiej firmy mogą być międzynarodowe banki, firma spedycyjna taka jak FedEx albo DHL, McDonald’s ®, itd. Wymagania są prawie identyczne jak w przypadku nieimigracyjnej wizy L1 (Transfer Korporacyjny).

Kto może sponsorować pracownika w kategorii EB1

• Każde przedsiębiorstwo, firma lub organizacja niedochodowa, oraz agencje rządowe każdego szczebla;
• Uniwersytety, szkoły, instytucje finansowe i inne;
• Oferta pracy nie może być dyskryminująca dla amerykańskich pracowników*;
• Pracodawca musi wykazać, że posiada wystarczające środki finansowe aby zatrudnić dodatkowego pracownika;
• Musi się też zobowiązać do płacenia stawek zgodnych z zaleceniem Departamentu Pracy (prevailing wage - stawka obowiązująca);

* Oferta dyskryminująca to oferta, w której wymagania zawodowe są tak skonstruowane, aby zapewnić cudzoziemcowi znaczącą przewagę nad pracownikiem amerykańskim. W kategorii EB1 trudno się jednak narazić na zarzut dyskryminujących wymagań, ponieważ wszystkie trzy podgrupy dotyczą osób o nadzwyczajnych i wyjątkowych umiejętnościach - a zatem takich, których w USA nie posiada nikt, albo posiada je dosłownie garść specjalistów. Dlatego zresztą podaktegoria Extraordinary Ability zwalnia nawet z obowiązku posiadania pracodawcy-sponsora i pozwala na samosponsorowanie się cudzoziemca nawet bez oferty pracy.

Wymagania

Osoba ubiegająca się o wizę imigracyjną w kategorii EB1 musi wykazać, że wyjeżdża do Stanów Zjednoczonych na stałe i że podejmie pracę w jednym z opisanych powyżej zawodów.

Proces

Proces legalizacji lub zmiany pobytu na stały w USA (albo uzyskanie wizy imigracyjnej poza USA) składa się z trzech etapów:

• Petycja imigracyjna: Petycja (formularz I-140, Petition for Alien Worker) jest wymagana we wszystkich podkategoriach EB1 za wyjątkiem Extraordinary Ability. W pozostałych podkategoriach petycja jest składana przez przyszłego pracodawcę, a jej zatwierdzenie oznacza, że Urząd Imigracyjny (USCIS) uznał prawo cudzoziemca do starania się o stały pobyt.
• Wiza imigracyjna: większośc wiz imigracyjnych w kategoriach pracowniczych podlega kwotom imigracyjnym (ograniczeniom ilościowym) wyznaczanym przez Kongres dla poszczególnych kategorii i krajów (EB1 – Priority Workers otrzymuje 28.6% rocznej puli wizowej). W kategorii EB1 rzadko są opóźnienia w przyznawaniu wiz, na ogół są one bieżące (Biuletyn Wizowy). O fakcie zatwierdzenia petycji powiadamiany jest sponsor i Narodowe Centrum Wizowe (National Visa Center) w Plymouth, New Hampshire, które decyduje - na podstawie podanego adresu osoby sponsorowanej - czy może się ona starać o zmianę statusu w USA czy o wizę imigracyjną w ambasadzie. NVC powiadamia aplikanta listownie kiedy wizy w danej kategorii są bieżące (current). Razem z powiadomieniem aplikant otrzymuje wyczerpujące instrukcje w jaki sposób przygotować i gdzie przesłać wymaganą dokumentację. O tym czy wizy są bieżące można się też dowiedzieć samemu sprawdzając Biuletyn Wizowy (Visa Bulletin).  
• Stały pobyt: Immigrant Visa Adjudication to trzeci etap, na którym cudzoziemiec składa podanie o zmianę statusu jeśli jest już w USA, albo o wydanie wizy imigracyjnej jeśli przebywa poza Stanami Zjednoczonymi. Interview w lokalnym Urzędzie Imigracyjnym albo w ambasadzie to dostatni etap sprawy (dla osób wjeżdżających do USA na wizie imigracyjnej, ostatnim etapem jest „admission” - czyli odprawa graniczna przeprowadzona przez urzędnika imigracyjnego.

Zmiana statusu

Podanie o zmianę statusu to formularz I-485, Application to Register Permanent Residence or Adjust Status. Przed wydaniem decyzji Urząd Imigracyjny zażąda oddania odcisków palców, a FBI sprawdzi informacje kryminalne aplikanta. Razem z aplikacją o zmianę statusu musisz wysłać kopię zatwierdzonej petycji (formularz I-797 Notice of Action), wyniki badań lekarskich, zdjęcia i dokumentację dodatkową. Wraz z aplikacją można też wysłać podanie o zezwolenie na pracę (formularz I-756, Application for Employment Authorization) ponieważ osoba oczekująca na decyzję Urzędu Imigracyjmego ma prawo do pracy do momentu wydania tej decyzji, nawet jeśli w międzyczasie oryginalna wiza wjazdowa lub status już wygasł. Osoba w trakcie oczekiwania nie może opuszczać USA, ale może się ubiegać o zezwolenie na wyjazd w sytuacjach uzasadnionych i o pozwolenie na powrót (formularz I-131, Advance Parole). W niektórych przypadkach Urząd Imigracyjny może odstąpić od osobistego spotkania z aplikantem, ale „interview” jest przeważnie wymagane. Interview to ostatni etap zmiany statusu na stały i po zatwierdzeniu aplikanta zielona karta jest wysyłana pocztą.

Wiza imigracyjna

Proces konsularny jest w całości prowadzony przez Departament Stanu i nie wymaga udziału Urzędu Imigracyjnego po zatwierdzeniu petycji. Narodowe Centrum Wizowe powiadamia aplikanta listownie o wymaganych opłatach i dokumentach kiedy wizy w danej kategorii są bieżące. Ta sama agencja ustala też datę spotkania (interview) w ambasadzie. Wiza imigracyjna uprawnia do wjazdu do USA na statusie stałego rezydenta, a zielona karta jest wysyłana pocztą na podany wcześniej adres w USA.

Dokumentacja

Kryteria potwierdzające wybitne zdolności (Extraordinary Ability):

• Uzyskanie znanej międzynarodowej lub krajowej nagrody albo wyróżnienia;
• Członkowstwo w organizacji, która jako warunek przyjęcia w swoje szeregi wymaga wybitnych osiągnięć;
• Artykuły lub inne materiały (np. reportaże telewizyjne) przedstawiające wybitne osiągnięcia naukowca, sportowca czy artysty publikowane w magazynach, gazetach albo periodykach specjalistycznych o dużym zasięgu, albo emitowane przez radio lub telewizję;
• Udział w panelach sędziowskich oceniających wyniki lub osiągnięcia innych;
• Dokumentacja przedstawiająca duży, znaczący wkład w naukę, edukację, sport, sztukę lub biznes;
• Autorstwo artykułów lub opracowań publikowanych w znaczących periodykach naukowych;
• Udział prac artysty w wystawach sztuki lub na pokazach;
• Dokumentacja przedstawiająca wybitną działalność w znanych i szanowanych organizacjach;
• Dowody bardzo wysokich zarobków lub wynagrodzenia przewyższających wynagrodzenie innych osób działających w tej samej dziedzinie
• Ewidencja przedstawiająca komercyjny sukces pracy, jeśli dotyczy osób działających na polu sztuk scenicznych (performing arts).

Uwaga: wybitne, nadzwyczajne zdolności lub osiągnięcia niekoniecznie oznaczają formalne wykształcenie. Kryterium rozstrzygajacym jest talent, umiejętności lub zdolności wysoko przewyższające normalnie spotykane w danej dziedzinie.

Przykłady dokumentacji szczeglnych osignięć naukowych (Outstanding Professor or Researcher):

• Nagrody lub wyróżnienia za wybitne osiągnięcia naukowe;
• Członkowstwo w organizacji, która jako warunek przyjęcia w swoje szeregi wymaga wybitnych osiągnięć;
• Artykuły lub inne materiały przedstawiające szczególne osiągnięcia naukowca publikowane w magazynach, gazetach albo periodykach specjalistycznych o dużym zasięgu;
• Udział w panelach sędziowskich oceniających wyniki lub osiągnięcia innych uczonych w tej samej dziedzinie nauki;
• Dokumentacja przedstawiająca wkład naukowy w dziedzinie specjalizacji naukowca lub badacza;
• Autorstwo artykułów lub opracowań publikowanych w znaczących periodykach naukowych, krajowych i zagraniczanych;

Uwaga: Urząd Imigracyjny lub konsul mogą zawsze zażądać dodatkowej dokumentacji, podobnie jak w przypadku każdej innej wizy nieimigracyjnej czy imigracyjnej.

Podsumowanie

Kategoria EB1 to z pewnością najpewniejszy sposób emigracji na stałe do USA, wystarczy tylko być osobą o wybitnych bądź szczególnych osiągnięciach w nauce, sporcie, biznesie lub w sztuce. Jeszcze lepiej mieć na swoim koncie Oskara, Nobla albo parę medali olimpijskich i można się stać stałym rezydentem dosłownie w kilka dni. Mogłoby się wydawać, że wybitnym sportowcom, uczonym, biznesmanom i artystom jest właściwie wszędzie dobrze, bo cieszą się poważaniem, pozycją, mają wysokie zarobki i emigracja do USA nie jest szczególnie pożądana akurat w tych grupach zawodowych. Jest jednak inaczej: ponad 40 tysięcy wiz w kategorii EB1 jest wykorzystywanych prawie w całości każdego roku co oznacza, że uczeni, sportowcy i wszyscy pozostali w tych zawodach nadal uważają Stany za lepsze miejsce na robienie kariery zawodowej niż własny kraj. Rzeczywiście, możliwości kariery naukowej, akademickiej lub sportowej są o wiele większe w USA niż gdziekolwiek indziej. Wciąż wględnie liberalne przepisy podatkowe, ogólnie wyższe zarobki, lepsze wyposażenie instytutów naukowych i większe kwoty przeznaczane na rozwój nauki, sportu czy sztuki w USA, bardziej sprzyjają rozwojowi zawodowemu, niż pozwalają na to warunki w innych krajach. Dlatego do Stanów przenoszą się każdego roku tysiące aktorów, muzyków, sportowców i naukowców. 

Uwaga: stały rezydent to osoba, która na stałe mieszka w USA. Częste wyjazdy, dlugie pobyty poza USA (zwłaszcza w kraju pochodzenia) mogą sugerować, że utrzymujesz stałe miejsce zamieszkania za granicą, czyli że nie potrzebujesz stałego pobytu. Jeśli przyjeżdżasz tylko czasem (żeby utrzymać zieloną kartę), przebywasz w Ameryce tylko kilka miesięcy w roku i regularnie wyjeżdżasz na dłuższe okresy, możesz stracić status stałego rezydenta. Osobom, które przyjeżdżają do USA tylko okazjonalnie, w interesach lub w odwiedziny do krewnych (w tym np. do męża lub żony) nie przysługuje stały pobyt. Takie osoby powinny się starać o wizy nieimigracujne (tymczasowe).