California facts map1 map2 map5

Tuesday, Dec 10th

Przewodnik | Wybierz Stan | California | California facts

California facts


Stan California leży pomiędzy 42 i 32 równoleżnikiem szerokości geograficznej północnej. Jego linia brzegowa liczy 1264 mile (2022 km). Najniższym punktem w Californi jest depresja znajdująca się w Dolonie Śmierci (286 stóp poniżej poziomu morza - 87.2 m), najwyższy punkt znajduje się na szczycie góry Whitney, na wysokości 14,495 stóp ( 4,420 m). Stan ma bardzo zróżnicowaną topografię. Od granicy ze stanem Oregon do powiatu Marin (nieopodal San Francisco), wzdłuż Pacyfiku, rozciąga się pasmo górskie Coast. Dalej na północ rozciągają się góry Transverse i Peninsular. W północnej części stanu znajdują się pasma gór Klamath i Cascade oraz płaskowyż Modoc. Na południe od nich rozciąga się dolina Sacramento, przez którą przepływa rzeka San Joaquin. Dolina ma długość ok. 400 mil i jest ograniczona od zachodu pasmem górskim Coastal a od wschodu pasmem Sierra Nevada. Na wschód od południowej części Sierra Nevada rozciągają się góry Wielkiego Basenu, a dalej, na południe, pustynie Mojave i Salton Trough.



Golden Gate, San Francisco. Zdjcie: Peter Pham.


Klimat stanu jest równie zróżnicowany jak krajobraz. Wysoko w górach występują duże opady śniegu, który gdzieniegdzie utrzymuje się przez cały rok, wzdłuż wybrzeża panuje umarkowany i łagodny klimat, który z kolei w dolinach jest bardzo zróżnicowany. Bardzo wysokie temperatury, gorący i jałowy klimat, występują na pustyniach.  

California jest większa od Polski i bardziej zróżnicowana geologicznie i klimatycznie. Stan ma kilka  wyraźnie odrębnych stref, od wysokogórskiej w paśmie Sierra Nevada, poprzez umiarkowaną na północy, aż po śródziemnomorską na południu. Są tu też pustynie, gorące plaże na wybrzeżu Pacyfiku, setki tysięcy najżyźniejszych ziem i wielkie bory sekwoi, największych drzew świata. W Californi, a nie w  Góach Skalistych, znajduje się najwyższy punkt w USA - Mount Witney (4,421 m npm), najniżej położona depresja (86 metrów poniżej poziomu morza - w Dolinie Śmierci) i najgorętsze miejsce na świecie.

Prezentowane tu 10 regionów zostało stworzonych dla potrzeb turystyki. Ich granice wyznaczają głównie duże zróżnicowane formacje geologiczne, takie jak pasma górskie, doliny czy pustynie. Dzisiejszy świat, a zwłaszcza takie miejsce jak California, w której żyje ponad 40 milionów ludzi, jest jednak bezustannie zmieniany za sprawą działalności człowieka. Niektóre obszary są zamieniane na kwitnące oazy, inne na miejskie dżungle, jeszcze inne są dewastowane przez przemysł, kopalnie albo tamy na rzekach, zaburzające normalne siły przyrody. Prezentowany przez nas podział uwzględnia takie zjawiska i dlatego obszary zatoki San Francisco albo Los Angeles i San Diego traktujemy jako osobne regiony, chociaż mają podobny klimat i ukształtowanie terenu jak sąsiadujące z nimi obszary. Ale są inne i można się o tym łatwo przekonać zwiedzając te miejsca. Niektóre rejony zawdzięczają swoją "inność" nie geologii albo klimatowi, ale prawie wyłącznie działalności człowieka. Staraliśmy się to wykazać.

W rzeczywistości, geologowie, przyrodnicy i biolodzy dzielą Californię na o wiele więcej regionów. Wikipedia, oprócz głównych obszarów pokrywających się z grubsza z naszymi, wylicza jeszcze cały szereg pod-regionów i pod-pod-regionów różniących się od siebie ukształtowaniem terenu, roślinnością, klimatem, itd. Trzebaby jeszcze wziąć pod uwagę różnice etniczne i kulturowe, czyli podzielić Californię na regiony, w których przeważa jakaś grupa, język albo dialekt i kultura etniczna: meksykańska, biała lub murzyńska. Jest też kultura typowo wiejska z nowym centrum californijskiego country w Bakersfield i wielkomiejska sub-kultura czarnego getta w Los Angeles. Są kalifornijscy Meksykanie południowi i Meksykanjie północni, są stare rodziny żyjące tu od 500 lat i wywodzące swoje pochodzenie od hiszpańskich osadników z XVI wieku i są miliony świeżo przybyłych hiszpańsko-języcznych imigrantów z południowego Meksyku, z Hondurasu, z Columbii i ze wszystkich pozostałych krajów Ameryki Łacińskiej. California to faktycznie prawdziwy tygiel pod każdym względem. A na dodatek, wszyscy wiedzą, że któregoś pięknego dnia wydarzy się ten Wielki Wstrząs, który kiedyś musi się przecież wydarzyć.


Web Analytics