Pięciopiętrowy kompleks mieszkalny, złożony z około 20 pomieszczeń w położonej na wysokości kilkunastu metrów skalnej szczelinie, odkryli robotnicy pracujący przy budowie drogi z Prescott do fortu wojskowego Camp Verde i dalej do Flagstaff, w połowie lat 1860-tych. Zanim zbadano ruiny, ktoś nadał im nazwę Montezuma Castle. Wiemy dziś, że budowla jest dziełem Indian Sinagua żyjących w tym rejonie Arizony w latach 600 n.e. - 1450 n.e., i że sama budowa kompleksu trwała co najmniej sto lub nawet więcej lat (Zobacz mapę).
Ruiny Montezuma Castle Zdjęcie: jbarreiros
W rejonie Verde Valley odkrytych zostało wiele pozostałości po najwcześniejszych mieszkańcach tych ziem. Niektóre, zwłaszcza skomplikowane i zadziwiające doskonałym wykonawstwem "cliff dwellings" - wciśnięte w skalne pieczary w pionowych ścianach kanionów osiedla, często na sporych wysokościach - od kilkuset lat fascynują wszystkich, którzy mają możność zobaczyć je z bliska. Na przestrzeni lat od odkrycia wielu ruin, zmieniały się teorie i naukowe wytłumaczenia ich powstania. Jednym z najbardziej klasycznych przykładów prób wyjaśnienia fenomenu jakim były i są "cliff dwellings" (domy na urwisku) jest Montezuma Castle.
Wszystko co początkowo sądzono na temat tego miejsca, okazało się nieprawdą. Montezuma Castle znaczy Zamek Montezumy. Budowla w skalnej pieczarze koło Camp Verde nie jest jednak zamkiem, lecz osiedlem mieszkalnym, w którym w różnych okresach żyło około 50 osób, czyli jeden klan rodzinny. "Cliff dwellings" - puebla w pionowych ścianach kanionów - były istotonie trudniejsze do zdobycia niż puebla na otwartej przestrzeni, ale nie były to ufortyfikowane zamki ani kasztele jakie wznoszono w Europie lub w imperiach Inków i Azteków. Budowę Montezuma Castle Indianie Sinagua rozpoczęli około roku 700 n.e., czyli co najmniej 700 lat przed Montezumą. Sinagua nie mogli więc być związani z Aztekami ani tym bardziej nie mogli być ich potomkami, jak sądzili odkrywcy tego puebla, ponieważ grupa etniczna nazywana dziś "Aztekowie" pojawiła się na scenie historii o wiele póżniej. Grupa na wpół koczowniczych "Mexicali" założyła swoje własne miasto-państwo Tenochtitlan w roku Drugi Dom. Weług Kalendarza Gregoriańskiego, było to w Roku Pańskim 1325.
Nazwa "Montezuma Castle" sugeruje zachwyt odkrywców nad tą budowlą, która jest tak zaawansowana technicznie, że przywodzi na myśl raczej siedzibę potężnego władcy albo króla, niż zwykłe indiańskie pueblo. Wtedy, w 1865 roku, powszechnie znanym władcą indiańskim był Montezuma.
Lata systematycznych badań dokumentów z różnych epok owocują nowymi odkryciami. Często burzą one stare teorie i porzedstawiają zupełnie nowe fakty. Podobnie było w przypadku Montezuma Castle.
Oficjalnie wciąż uznaje się, że pierwsi Europejczycy pojawili sie w rejonie Verde Valley dopiero w połowie XIX wieku. Wiele dokumentów wskazuje jednak, że pierwszymi Europejczykami w Verde Valley byli Hiszpanie biorący udział w bardzo dobrze udokumentowanej ekspedycji Antonio de Espejo w 1583 roku. Początkowo celem ekspedycji było odnalezienie i ewentualne uwolnienie od Indian dwóch mnichów z ekspedycji kapitana Francisco Sánchez Chamuscado z 1581 roku, którzy zaginęli gdzieś w Nowym Meksyku. Piętnastu mężczyzn wyruszyło z Valle de San Gregorio w Meksyku na poszukiwanie zakonników. Kilka tygodni później poruszając się wzdłuż Rio Grande dotarli do Pualá Pueblo w Nowym Meksyku, gdzie dowiedzieli się, że jeden z zakonników został zamordowany przez Indian. W tym samym pueblo dowiedzieli się również o wielkich bogactwach dalej na północy. Udali sie więc do istniejącej już wtedy kolonii Santa Fe, a stamtąd do osiedli Indian Zuni, Acoma i Hopi, gdzie uzyskali więcej informacji na temat kopalni i pokładów złota na zachód od osiedli. Wraz z przewodnikami Hopi Hiszpanie powędrowali na zachód i dotarli do dzisiejszej Verde Valley, którą Antonio de Espejo opisał dokładnie w swoim dzienniku. Opisał też źródło i resztki irygacji, oraz ruiny "cliff dwelling". Cały opis dokładnie pasuje do Studni Montezumy 11 mil na północ od Camp Verde i do ruin Montezuma Castle. Ale dziennik Antonio de Espejo to nie wszystko, zachował sie bowiem również szczególowy opis wyprawy sporządzony przez jej oficjalnego kronikarza Diego Péreza de Luxán, który pokrywa się prawie we wszystkich szczegółach z relacją de Espejo.
Istnieje jeszcze jeden przekaz opisujący ekspedycję w te same okolice. W 1598 roku konkwistador i odkrywca, późniejszy gubernator kolonii Santa Fe de Nuevo México i wicekról Nowej Hiszpanii, Don Juan de Oñate y Salazar, polecił jednemu ze swych oficerów, Marcosowi Farfán de los Godos, zorganizowanie ekspedycji badawczej celem znalezienia pokładów złota w rejonach, o których wspominali przewodnicy Hopi i Zuni, oraz sprawozdania z wyprawy de Espejo. Z dziennika wyprawy Marcosa Farfána dość jasno wynika, że jego grupa podążała śladami wyprawy Antonio de Espejo i zeksplorowała dokładnie całą Verde Valley. W okolicach dzisiejszego Jerome ekspedycja odkryła kopalnię i bogate żyły złota. Pomimo, że Farfán prawie na pewno spędził sporo czasu w okolicy ruin Zamku Montezumy, w jego przekazie nie ma o nich wzmianki. Wydaje się więc pewne, że choć Farfán był w tym miejscu prawie na pewno, jego wyprawa nie natknęła się na to pueblo.
W wyniku zakupu Louisiany w 1803 roku, terytorium USA powiększyło się o 1/3 ówczesnego terytorium kraju, a w wyniku aneksji Texasu w 1845 roku, wygranej wojny z Meksykiem i aneksji Californi, Nevady, Arizony, części Colorado, New Mexico i Wyoming w 1848, oraz zakupu dodatkowych terenów od Meksyku w ramach porozumienia pokojowego (Gadsden Purchase) w 1853 r., USA uzyskały nowe tereny o obszarze większym niż obszar Louisiany. W połowie XIX wieku rząd federalny rozpoczął więc systematyczne badania i pomiary wszystkich nowych terytoriów oraz długotrwaly proces scalania olbrzymich i niezwykle mocno zróżnicowanych terenów na połowie subkontynentu. W wyniku planowych badań topograficznych, geologicznych i kartograficznych, odkryto tysiące nieznanych wcześniej miejsc, w tym kilkaset opuszczonych puebli i miejsc bytowania Indian w różnych okresach sprzed europejskiej kolonizacji kontynentu. Istnieje więc co najmniej kilka wzmianek o ruinach w okolicy Camp Verde, które na pewno dotyczą Montezuma Castle. Istnieją też relacje robotników kolejowych i traperów, w których pojawiają się krótkie opisy tego miejsca.
Montezuma Castle nie było zamkiem ani nie miało nigdy nic wspólnego z Montezumą, a odkrywcy puebla zniekształcili nawet jego imię, które naprawdę brzmiało "Motecuzoma". Ruiny puebla nie zostały odkryte w 1865 przez amerykańskich robotników, ale prawie 300 lat wcześniej przez hiszpańskich konkwistadorów, a puebla nie zbudowali Aztekowie, ale żyjący tu prawie 700 lat wcześniej Indianie Sinagua. Dzięki niewiedzy odkrywców, ruiny puebla Indian Sinagua na zawsze zostaną jednak "Zamkiem Montezumy".
Na terenie parku żyją cztery gatunki grzechotnika. Wszystkie są jadowite a ich ukąszenie może być śmiertelne. Grzechotniki są samotnikami i unikają kontaktu z ludźmi i z innymi zwierzętami, skrzętnie też omijają wszystkie ścieżki w parku, po których często chodzą ludzie. Najczęściej przebywają na otwartej przestrzeni pośród kaktusów i krzewów i ostrzegają intruzów głośnym potrząsaniem grzechotki na ogonie. Grzechotnik atakuje tylko w ostateczności, kiedy czuje się zagrożony, czyli przeważnie dopiero kiedy na niego nadepniesz. Mimo to, na węże trzeba uważać, doradzamy więc wysokie buty oraz trzymanie się wytyczonych tras.
Park jest czynny od 8:00 rano do 5:00 po południu.
Wstęp do Montezuma Castle i do Tuzigoot Park wynosi $5.00 od osoby dorosłej, albo $8.00 za bilet combo uprawniający do zwiedzenia obu parków. dzieci poniżej 16 lat bezpłatnie.
(928) 567-3322 http://www.nps.gov/moca/index.htm
